Vücudun temel fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olan ve yararlı organizmalarla bazı yağ asitleri için gerekli olan ve vitaminler, bağışıklık sistemini de güçlendirmeye yardımcı olur. Düzenli ve dengeli çalışan, sağlıklı bir vücut sistemi için vitaminlerin önemi büyüktür. Vücudun ihtiyacı olan vitaminlerin doğal yollarla ve besinler ile alınması gerekir. Günlük beslenmeye eklenen çeşitli gıdalar ile vitaminler dengeli bir şekilde alınabilir.
Besinler aracılığı ile yeteri kadar alınamayan vitaminler, doğal takviye edici gıdalar aracılığı ile alınabilir. Böylece hem bağışıklık sistemi desteklenir hem de yaşam kalitesi artırılabilir. Sağlıklı bir yaşam sürmek ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için vitaminlerin yeterli olarak alınması oldukça önemlidir. Bağışıklığı güçlenmesine yardımcı olan vitaminler içinde başlıcaları A, B, C, D ve E vitaminleridir.
A Vitamini
A vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmede oldukça etkili olan bir vitamindir. A vitaminin en önemli etkisi ve iltihap önleyici olmasıdır. Enfeksiyonlar ve özellikle solunum yolu enfeksiyonları ile mücadeke etmede etkili olan A vitamini vücut tarafından üretilemez. Vücudun kendi başına üretmemesi sebebi ile bu vitaminin besinler yolu ile dışarıdan alınmasına ihtiyaç duyulur. A vitamini yönünden en zengin besinler, hayvansal gıdalar ve süt ürünleridir. A vitamini bakımından oldukça zengin olan diğer besinler ise şu şekildedir.
Doğal peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri
Yumurta
Somon gibi yağlı balıklar
B Vitamini
B vitamini, tüm canlıların yaşamlarını sağlıklı şekilde sürdürmesi için gerekli olan vitaminlerin başında gelir. B vitamini 8 farklı türe sahiptir. Her bir B vitamini çeşidi ise metabolizmanın düzenlenmesinde farklı görevler üstlenir. Bu vitamin çeşitlerinin bağışıklık sistemini güçlendirdiği ile ilgili önemli çalışmalar yapılmıştır. Folik asit, B6, B9 ve B12 vitaminlerinin eksikliği halinde, beyaz kan hücrelerinin üretimi ve aktivitesi olumsuz şekilde etkilenir.
Bu da bağışıklık sisteminin büyük ölçüde değişmesini ifade eder. Bağışıklık sistemi göz önünde bulundurulduğunda özellikle B6 vitamininin alımı son derece önemlidir. B6, Piridoksin olarak da bilinir. Bağışıklık sistemini güçlendiren hücrelerin üretimine katkısı olan B6 vitamini, oksijenin hücreler arasında taşınmasında da rol üstlenir. B6 vitamininin eksikliği halinde, enfeksiyonu önlemeye yardımcı olan antikorlarda da azalma görülebilir. Günlük beslenme listesine eklenen pek çok gıdadan B vitamini alınabilir. B vitamini yönünden zengin olan bazı besinler şu şekilde sıralanabilir.
Tam tahıllı ürünler
Kırmızı et
Yumurta
Baklagiller
Tohumlu ve kabuklu kuruyemişler
Yapraklı sebzeler ve meyveler
C Vitamini
C vitamini, Askorbik asit olarak da bilinir. Bu vitamin, antioksidan etkiye sahiptir. Reçetesiz olarak satılan birçok soğuk algınlığı ve grip ilacında da yer alan C vitamini, bağışıklığı yüksek oranda destekleyen vitaminlerin başında gelir. C vitamini bağışıklık sistemini farklı yollarla destekler. Beyaz kan hücrelerini güçlendirir ve cilt bariyerinin güçlenmesini destekler. C vitamini eksikliğinin yaşanması, bağışıklığın zayıflamasını ve enfeksiyonlara yakalanma riskini artırabilir. Bazı araştırmalar a göre, vücut bir enfeksiyonla mücadele ederken, günlük önerilen C vitamini alımı ile daha hızlı iyileşme gözlemlenir. C vitamini vücut tarafından depolanmadığı için bu vitaminin gıdalar aracılığı ile günlük olarak alınması gerekir. C vitamininden zengin olan meyve ve sebzeler ise şu şekildedir.
Greyfurt, portakal, mandalina, limon gibi turunçgiller, kivi
Ispanak, kırmızı (kapya) biber
D Vitamini
D vitamini vücut tarafından üretilmeyen bir vitamindir. D vitamini beyaz kan hücrelerini artırır ve çeşitli hastalıklara karşı vücudun savunma sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. D vitamini eksikliği yaşanması durumunda multipl skleroz, sedef hastalığı ve romatoid artrit gibi bazı otoimmün hastalıklar ortaya çıkabilir. D vitamini içeren besinler şu şekildedir.
Kırmızı et
Yumurta sarısı
Yağ oranı yüksek uskumru, somon ve sardalye gibi balık türleri
D vitamini yönünden zengin olan süt, portakal suyu ve kahvaltılık tahıl çeşitleri
D vitamini, özellikle yaz aylarında besinlerin yanı sıra güneş ışınları aracılığıyla da vücuda depolanabilir. Birçok kişinin vücuda depolamak için günlük D vitamini ihtiyacını günün belli saatlerinde 10 ila 15 dakika güneş altında kalarak karşılayabilir. Besinler ile yeterli D vitamini depolayamayan kişiler, vücudun güneş ışınlarından yararlanmasını sağlayabileceği gibi takviye edici gıdalar da kullanabilir.
E Vitamini
Enfeksiyonlara karşı direnci yükselten ve güçlü bir antioksidan desteği olan E vitamini, vücutta gerçekleşen hemen hemen 200 biyokimyasal reaksiyonun önemli bir parçasıdır. Bu durumda, bağışıklık sisteminin düzenli çalışmasında büyük bir önem taşır. E vitamini içeren bazı besinler şu şekildedir.
Ay çekirdeği
Fındık, fıstık ve badem
Soya fasulyesi
Bağışıklık Güçlendirici Vitaminler Ne Kadar Kullanılmalıdır?
Metabolizmanın sağlıklı çalışmasında önemli bir role sahip olan, bağışıklık sistemini güçlendiren ve vücut için çeşitli faydalar sağlayan vitaminler, günlük tüketilen çoğu besinin içinde bulunur. Çiğ ya da pişmiş şekilde tüketilen besinlerin pek çoğu vitamin yönünden zengin gıdalardır. Deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, bitkisel gıdalar, kırmızı ve beyaz et çeşitli vitaminleri içerir. Güçlü bir bağışıklık sisteminde vitaminlerin yeri büyüktür. Yetişkin bir kişinin günlük ihtiyacı olan vitamin miktarları şu şekildedir.
A vitamini: Günlük olarak; kadınlarda 600 mcg, erkeklerde 700 mcg’dir.
B vitamini: Günlük olarak, kadınlarda 0,8 mg, erkeklerde 1 mg’dır.
C vitamini: Günlük olarak, tüm yetişkinler için 40 mg’dır.
D vitamini: Günlük olarak, 1 yaşından büyük çocuk ve tüm yetişkinlerde 10 mcg’dir.
E vitamini: Günlük olarak, kadınlarda 3 mg, erkeklerde ise 4 mg’dır.
Bağışıklık Güçlendirici Vitaminlerin Etkileri Nelerdir?
Tek bir gıda maddesinin bile eksik olması halinde, bağışıklık sistemi olumsuz yönde etkilenebilir. Yapılan çalışmalara göre; A, B6, C, D ve E vitaminleri eksikliğinin yaşanması, bağışıklık tepkilerini değiştirebilir. Bu vitaminler yönünden zengin olan besinler, bağışıklık sistemine farklı şekilde destek olabilir. Vitaminler, sağlıklı hücreleri korumak amacı ile bir antioksidan gibi çalışabilir.
Aynı zamanda vitaminler, hücre büyümesini ve aktivitesini destekler, antikor üretilmesine de katkı sağlar. Bağışıklığı güçlendiren vitaminler içeren gıdalar, günlük diyete eklendiğinde temel besin maddelerinin alımı kolaylaşır. Bu besinler aracılığı ile vücuda alınan vitaminler, vücut tarafından daha iyi şekilde emilir. Epidemiyolojik çalışmalara göre, yetersiz beslenen ve ihtiyacı olan vitaminleri besinler yolu ile alamayan kişilerin viral ve bakteriyel enfeksiyonlara ve diğer enfeksiyonlara yakalanma riski daha yüksek olarak belirlenmiştir.
Çeşitli sebeplerle çocuklar ya da yetişkinler tarafından doğal yollarla alınamayan vitaminler, takviye edici gıdalar aracılığı ile alınabilir. Takviye edici gıdalar, doktor kontrolünde vücudun ihtiyacı olan vitaminlere göre belirli dozlarda kullanılmalıdır.
Bağışıklık Güçlendirici Vitaminler Vücutta Depolanabilir Mi?
Vitaminler, suda ve yağda çözünenler olacak şekilde 2 farklı durumda değerlendirilir. A, D ve E vitaminleri yağda çözünür. Yağda çözünen bu vitaminlerin fazlası karaciğer ve vücudun diğer yağ depolarında toplanır. Buna karşılık, suda eriyen B ve C vitamini vücutta depolanmaz. Bu sebeple, güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için günlük B ve C vitamini ihtiyacını karşılayan besinlerin tüketilmesi gerekir. Bu besinlerin tüketimi, sağlıklı bir yaşam açısından da öneme sahiptir. B12 vitamini ise bu vitaminlerden ayrılır. B12 vitamini suda çözünse de karaciğerde depolanabilir.
Bağışıklık Güçlendirici Vitamin Takviyesi Kullanımı Kimler İçin Uygundur?
Sık sık enfeksiyonla mücadele eden, yoğun bir tempo çalışma temposu olan ya da dengeli ve yeterli beslenemeyen kişiler, bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için günlük ihtiyaç duyulan vitamini, gıda takviyeleri ile alması gerekebilir. Ancak vitamin takviyelerinin, kullanılan bazı ilaçlar ile etkileşime girebileceği de dikkate alınmalıdır. Bu sebeple herhangi bir gıda takviyesi kullanımı öncesi bir uzmana danışılmalı ve günlük doz ayarlanmalıdır. Sağlıklı olan ve düzenli beslenen kişiler, vücudun günlük ihtiyacı olan vitaminleri, besinlerden alabilir.
Bağışıklık Sistemini Destekleyen Gıda Takviyeleri Nelerdir?
Vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayan bazı yağ asitleri ve yararlı organizmalar için vitamin ve minerallere ihtiyaç duyulur. Vücudun yapısını oluşturan organizmaların düzgün şekilde çalışmasını destekleyen vitamin ve mineraller; gıda takviyeleri aracılığı ile daha düzenli, dengeli ve bilinçli şekilde alınabilir.
Yaşam kalitesini artırmak ve daha güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için kullanılabilecek sağlıklı bir yaşamam katkıda bulunan takviyeler şu şekildedir.
A Vitamini
B12 Vitamini
B6 Vitamini
Bakır
C Vitamini
Çinko
Demir
D Vitamini
Folat
Selenyum
Tüm vitamin ve mineraller, vücuda gıdalar aracılığı ile alınabilir. Vücudun günlük ihtiyacı olan vitaminler, gıdalar aracılığı ile karşılanamadığı durumlarda gıda takviyelerinden yararlanılabilir. Gıda takviyesi kullanımı öncesi mutlaka bir uzmana danışılmalı, uygun takviye ve doz belirlenmelidir.