Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre 2008 yılında dünyada 17,3 milyon kişi kalp ve damar sağlığı nedeniyle ölmüş, bunların 7,3 milyonu ateroskleroz nedeniyle kalbi besleyen damarların daralmasıyla ortaya çıkan anjina pektoris, akut mykokard infarktüsü ve ani ölüm gibi bir grup klinik durumu kapsamaktadır. Kalp hastalıkları bireyin yaşam kalitesini düşürmekte ve hayatını kısıtlamaktadır. Düzenli egzersiz, ideal kiloda kalma, sigara ve alkolden uzak durma, stresi doğru yönetmek, düzenli ve yeterli uyku kalp hastalıkları ile mücadelede dikkat edilmesi gereken konulardır.
Kalp hastalıklarının artışıyla birlikte kalp hastalıklarını riskini azaltmak için kullanılan takviye edici gıdalara karşı eğilim de artmıştır. İçeriği belli olmayan, bilimsel olarak kanıtlanmamış bitkisel etiketli ürünler son dönemlerde bilinçsizce kullanılmaktadır. Bu yazıda Omega-3 balık yağının kalp sağlığı için faydasından bahsedeceğiz?
Omega-3 yağ asitleri, doymamış yağlardır. Bu yağları vücut kendi üretemez. Tek bir yağ asidi değildir, birçok çeşidi vardır.
İnsan vücudu omega-3’leri üretemediğinden, bu yağlara esansiyel (temel) yağlar denir. Bu, onları beslenme yoluyla almak gerektiği, vücut tarafından üretilemediği anlamına gelir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), omega-3 çeşitleri olan EPA ve DHA açısından zengin olan, yağlı balıkları haftada en az 2 kere yemeyi tavsiye etmektedir. Kalp, beyin ve metabolizmanın çalışması için önemli faydaları vardır.
Uzun zincirli omega-3 yağ asitleri kalp krizine karşı kalp sağlığının sürdürülmesi ve korunması ile ilişkilendirilmektedir. Eskimoların yüksek yağ içeren diyetle beslenmelerine rağmen onlarda kalp hastalıklarının neredeyse hiç görülmemesinin keşfedilmesiyle birlikte bu konuda çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Yapılan bir araştırmada, bütün omega-3 yağ asitlerinin, özellikle de balıklarda bulunanların, kalp sağlığını koruduğu ve kalp krizi sonrası ani ölümleri azalttığı görülmüştür. Balıktan alınan DHA ve EPA’nın kan basıncını düşürmede, yüksek trigliserit oranını azaltmada etkili olduğu belirtilmektedir. Yapılan bir başka araştırmanın sonucunda başta trigliserit olmak üzere total kolesterol ve LDL (kötü kolesterol) düzeylerini azaltmada, HDL(iyi kolesterol) düzeylerini de artırmada omega-3 yağ asitlerinin etkisinin olduğu görülmüştür.
Özetlemek gerekirse, Omega-3 yağ asitleri; kan damarlarına zarar veren inflamasyonu (iltihaplanmaları) azaltarak kalp ve damar sağlığını korumaktadır. Ayrıca, kandaki trigliserid düzeyi ve kan basıncını azaltarak, kalp yetersizliği ve kalp krizi riskini azaltır.
Omega 3’te Bulunan Hangi Yağ Asitleri Kalp ve Damar Yolunu Etkiler?
Omega-3 yağ asitleri, kalp ve damar sağlığı için önemli rol oynayan birçok faydalı yağ asitlerinden biridir. Bunlar arasında en önemli iki tip EPA (eikosapentaenoik asit) ve DHA (dokosaheksaenoik asit) bulunur.
EPA, kalbin düzenli atımını sağlamaya yardımcı olur ve vücuttaki inflamasyonu azaltır. Ayrıca, kan damarlarının daralmasını önleyerek kalp krizi ve felç riskini azaltabilir.
DHA ise, beyin sağlığı ve işlevselliği için önemlidir ve kalbin düzenli atımını sağlamaya yardımcı olur. Ayrıca, kalbin fonksiyonlarının bozulmasına yol açan kalp krizi ve felç riskini azaltır.
Her iki Omega-3 yağ asitinin de kalp ve damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunur ve birlikte tüketilmeleri önerilir. Omega-3 yağ asitleri içeren deniz ürünleri, beyaz balıklar, keten tohumu, linse benzeri baklagiller ve bitkisel kaynaklardan elde edilir.
Omega 3’ün Kalp ve Damar Sorunlarına Çözümleri Nelerdir?
Omega-3 yağ asitleri, özellikle eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosahekzaenoik asit (DHA) olmak üzere, vücut için esansiyel yağ asitleridir. Bu yağ asitleri, balık yağı, keten tohumu, chia tohumu gibi gıdalarda doğal olarak bulunur.
Kan Basıncını Düşürme
Omega-3 yağ asitleri, kan damarlarının esnekliğini artırabilir ve kan basıncını düşürebilir. Düşük kan basıncı, kalp sağlığı için önemlidir ve hipertansiyon riskini azaltabilir.
Trigliserit Seviyelerini Kontrol Etme
Omega-3 yağ asitleri, yüksek trigliserit seviyelerini azaltabilir. Yüksek trigliserit seviyeleri, kalp-damar hastalıkları için bir risk faktörüdür.
Anti-Enflamatuar Etki
Omega-3 yağ asitleri, vücuttaki iltihaplanmayı azaltabilir. Kronik iltihap, kalp hastalıkları gibi birçok sağlık sorununa katkıda bulunan bir faktördür.
Aritmi Riskini Azaltma
Omega-3 yağ asitleri, kalp atışlarını düzenleyerek ve düzensiz kalp atışları olan aritmilerin riskini azaltarak kalp ritmini destekleyebilir.
Plak Birikimini Engelleme
EPA ve DHA, kan damarlarında plak birikimini azaltabilir ve arterlerin iç yüzeyinde oluşan inflamatuar yanıtları kontrol edebilir. Bu, arterlerin tıkanmasını önleyerek koroner arter hastalığını azaltabilir.
Trombosit Aktivitesini Kontrol Etme
Omega-3 yağ asitleri, trombositlerin (pıhtı oluşturan hücreler) aktivitesini azaltabilir, bu da kan pıhtılarının oluşma riskini düşürebilir.
Antioksidan Etki
Omega-3 yağ asitleri, antioksidan özelliklere sahiptir. Bu, serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasarı azaltarak genel olarak kalp sağlığını destekler.
Kolesterol Profilini İyileştirme
DHA ve EPA, kolesterol seviyelerini düzenleyebilir. LDL (kötü) kolesterolü düşürebilir ve HDL (iyi) kolesterolü artırabilir, böylece kalp sağlığına olumlu bir etki yapabilir.
Ancak, omega-3 takviyelerinin kullanımı konusunda doktorunuzla konuşmak önemlidir. Aşırı miktarda takviye almak veya bazı sağlık koşullarıyla etkileşimde bulunabileceği için dengeli bir beslenme programıyla birlikte kullanılmalıdır.
Omega 3 ve Balık Yağı Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Kontrolsüz miktarda Omega-3 yağ asitleri alımı kalp ritmi bozuklukları, kan pıhtılaşması, adet düzensizliği gibi etkilere sonuç açabilir. Bu nedenle, kullanımında önerilen Omega-3 yağ asitleri takviye miktarını aşmamanız önerilir.
Ayrıca, Kalp sağlığını koruyabilmek için dengeli ve düzenli bir diyet ile beraber egzersiz yapmak da önemlidir.
Omega 3 Hangi Besinlerde Bulunur ve Nasıl Tüketilir?
- Deniz Ürünleri: Ton, somon, sardalya, hamsi, istavrit gibi deniz ürünleri Omega-3 yağ asitlerinin en yüksek miktarlarını içerir.
- Bitkisel Kaynaklar: Chia tohumu, hindistancevizi yağı, keten tohumu, linse benzeri baklagiller Omega-3 yağ asitleri içeren bitkisel kaynaklardır.
- Takviye Gıdalar (Supplementler): Omega 3 alabaileceğiniz takviye gıdalar (supplementler de mevcuttur. Bu takviye gıdalar şurup, damla ve kapsül olmak üzere çeşitli formlarda tüketilebilir.
Son olarak da, Omega 3 (Balık Yağı) kullanımı öncesinde eczacınıza veya doktorunuza danışabileceğiniz gibi VitaminBox’ın eczacı ve doktorlar gibi sağlık profesyonelleri tarafından hazırlanan sağlık testini de çözerek ihtiyacınız olan Omega 3’ü ve birçok takviye gıdayı bulabilirsiniz.