Cildimizi güneşin zararlı ışınlarından korumak yalnızca yaz aylarında değil yıl boyunca önem taşır. Güneş ışınları özellikle UVB ve UVA olmak üzere iki temel gruba ayrılır. UVB ışınları ciltte yanıklara neden olurken UVA ışınları derin katmanlara ulaşarak kolajen yapısını bozar ve erken yaşlanmaya yol açar. Bu yüzden vücut güneş kremi sadece plajda ya da havuz kenarında değil açık hava yürüyüşlerinden gündelik şehir yaşamına kadar pek çok ortamda kullanılmalıdır.
Vücut derisi, yüze kıyasla daha kalın olsa da daha geniş yüzey alanına sahip olması nedeniyle güneşe daha fazla maruz kalır. Bu da güneş kremi kullanımını zorunlu hale getirir. Ciltte güneşe bağlı lekelenme, kuruluk, tahriş ve zaman içinde ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmek için uygun güneş koruyucular kış mevsimi de dahil olmak üzere dört mevsim boyunca düzenli olarak kullanılmalıdır.
Piyasada pek çok markanın farklı formülasyonlarda bulunan vücut için güneş kremi seçenekleri cilt tipi, kullanım alışkanlığı ve yaşam tarzına göre çeşitlenir. En yaygın formlar arasında losyonlar, spreyler, jel yapılar, roll-on tarzı çubuk güneş kremleri ve kompakt ürünler bulunur. Losyon formundaki ürünler kuru ciltler için yoğun nem desteği verirken sprey formu daha hızlı emilen, yapışmayan ve geniş alanlara kolayca uygulanan seçeneklerden olur. Sprey vücut güneş kremi, özellikle dış mekan aktiviteleri sırasında pratik uygulama imkânı verir ve sporcular tarafından sık tercih edilir.
Jel formunda güneş kremleri genellikle su bazlıdır ve yağlı his bırakmadan cilde tazelik kazandırır. Mineral içerikli (fiziksel) kremler hassas ciltler için daha uygundur. Bu ürünler güneş ışığını fiziksel olarak yansıtır. Kimyasal filtreli kremler ise daha kolay yayılır ve koruma performansı verir. Hibrit ürünlerde ise her iki filtre tipi bir araya getirilerek hem estetik hem de etkili koruma hedeflenir. Geniş spektrumlu bir koruma için vücut güneş kremi seçerken dermatoloğunuza danışabilirsiniz.
Her iyi güneş kreminde bulunması gereken temel özellikler şu şekildedir: Geniş spektrumlu (UVA + UVB) koruma, suya ve tere dayanıklılık, hızlı emilme ve cilt dostu içeriğe sahip olmasıdır. Güneş koruyucu vücut kremi, tüm bu nitelikleri taşıdığında yalnızca korumakla kalmaz, aynı zamanda cildin bariyer fonksiyonlarını da destekler. Aloe vera, E vitamini, gliserin, niacinamide gibi içeriklerle zenginleştirilen ürünler, güneşe bağlı kuruluk ve tahriş riskini en aza indirir. Özellikle açık tenli bireylerde veya güneşe hassas ciltlerde, SPF 50+ seviyelerinde ürünlerin kullanılması önerilir.
Formülün dermatolojik testlerden geçmiş olması, paraben, alkol veya parfüm içermemesi hassas ciltler için güvence olur. Tüm vücut güneş kremi formüllerinde dikkat edilmesi gereken bir diğer özellik ise beyaz iz bırakmama özelliğidir. Günlük yaşamda veya kıyafetle temas eden bölgelerde beyaz kalıntı bırakan ürünler kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle formülasyonun hafif yapılı olması önemlidir. Vücut için kullanılan güneş koruyucular ilaç değildir, düzenli kullanımı destekleyici olabilir.
Güneşten en etkili biçimde korunabilmek için vücut güneş kremi kullanımı, zamanlama ve uygulama miktarı açısından doğru yapılmalıdır. Uzmanlar, güneş koruyucuların dışarı çıkmadan yaklaşık 20 dakika önce temiz ve kuru cilde uygulanmasını önerir. Uygulama miktarı çoğu zaman yetersiz kaldığı için etkili koruma performansı olmayabilir. Yetişkin bir bireyin tüm vücudu için ortalama 30-35 ml güneş kremi (yaklaşık bir shot bardağı kadar) kullanması gerekir.
Ürün parmak uçları yerine avuç içi ile geniş alanlara yayılmalı; boyun, ense, kulak arkası, el üstleri, ayak ve sırt gibi unutulan bölgelere de mutlaka sürülmelidir. Özellikle denize girme, havuza atlama, yoğun terleme ya da havluyla silinme sonrası krem yeniden uygulanmalıdır. Vücut için güneş kremi önerileri arasında yer alan bazı ürünler suya dayanıklı olsa da belirli bir süre sonunda etkinliğini kaybedebilir. Bu nedenle her 2-3 saatte bir koruyucu yenilenmelidir. Ayrıca kıyafetle kapatılmayan bölgelerde ekstra dikkat gösterilmeli ve uygulama aksatılmamalıdır.
Piyasada sayısız marka ve içerik arasından doğru ürünü seçmek, hem cilt sağlığı hem de konforlu bir kullanım deneyimi açısından büyük önem taşır. Cilt tipine, yaşam tarzına ve SPF ihtiyacına uygun ürün belirlenmelidir. Hafif yapılı ve hızlı emilen formüller yaz aylarında terleme şikâyeti olanlar için ideal iken yoğun nemlendirici etkili kremler kuru cilt tiplerine sahip bireyler tarafından tercih edilebilir. Hassas ya da alerjiye eğilimli ciltlerde parfüm ve alkol içermeyen içerikler önerilir. Uzun süre güneşe maruz kalınacaksa mutlaka suya dayanıklı ve geniş spektrumlu (UVA+UVB) koruma vadeden ürünler seçilmelidir.
Dermatologların sıklıkla önerdiği vücut için güneş kremi tavsiye listelerinde; La Roche-Posay Anthelios XL, Avene Intense Protect SPF 50+, Bioderma Photoderm Max ve Solante Body SPF 50+ gibi ürünler öne çıkar. Bu ürünler yalnızca güneş korumasıyla kalmaz aynı zamanda cildi yatıştırıcı ve nemlendirici aktiflerle destekleyerek güneşe karşı toleransı artırır. Vücut için güneş kremi önerileri yapılırken, kullanıcının ten rengi, yaşadığı iklim, su teması sıklığı ve açık hava maruziyeti süresi gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
Güneş kremi fiyatları, ürünün içeriğine, gramajına, markasına ve hangi kullanıcı segmentine hitap ettiğine bağlı olarak değişir. Bir ürünü tercih ederken sadece fiyat odaklı olmak doğru değildir. Ürünün ciltle uyumu, test edilmiş olması, kullanıcı geri bildirimleri ve güvenilirliği daha büyük önem taşır. En iyi vücut güneş kremi, en doğru korumayı, uygun içerikle ve cilde zarar vermeden vadeden üründür. Kampanya dönemlerinde alınan ikili setler, seyahat boy alternatifler ya da markaların sadakat programları ile maliyet daha ekonomik hâle getirilebilir. Aynı zamanda, düzenli kullanım alışkanlığı olan bireylerin SPF içeren nemlendirici losyonlar veya BB body ürünleriyle bu ihtiyacı günlük olarak entegre etmesi de mümkündür.
Vücut güneş kremi hakkında ürün seçimi, kullanım şekli ve doğru uygulama zamanlaması konusunda kullanıcıların aklında pek çok soru oluşabilir.
Geniş yüzeylere uygulanabilir yapıda olan, SPF 30 ve üzeri koruma vadeden, terlemeye ve suya karşı dayanıklı ürünler tercih edilmelidir. Güneşe hassas ciltler veya açık tenliler için SPF 50+ önerilir. Vücut güneş kremi en iyi performansı, geniş spektrum koruma (UVA ve UVB), hızlı emilim, beyaz iz bırakmama ve ciltte yapışkan his oluşturmama özellikleriyle olur. Ayrıca cildin bariyer yapısını destekleyen içeriklerle zenginleştirilmiş formüller tercih edilmelidir.
Kullanılabilir ancak önerilmez. Çünkü yüz cildi daha hassas, gözenekli ve sivilceye yatkındır. Vücut için geliştirilen ürünler genellikle daha yoğun, daha büyük hacimlidir ve bazı formüller komedojenik olabilir. Bu nedenle yüz için özel olarak geliştirilmiş ürünlerin kullanılması önerilir. Ancak bazı çok amaçlı “face & body” olarak etiketlenen ürünler her iki bölgeye de uygundur; yine de en iyi yüz ve vücut ayrımı, ürün içeriği ve cilt tipi değerlendirilerek yapılmalıdır.
Mineral filtre, güneş kremlerinde kullanılan fiziksel bir koruyucu filtredir ve cilt yüzeyinde kalarak zararlı UVA ve UVB ışınlarını fiziksel olarak geri yansıtır. Genellikle çinko oksit veya titanyum dioksit gibi doğal mineraller içerir. Kimyasal filtrelerin aksine, cilde nüfuz etmeden çalıştığı için özellikle bebek, çocuk ve hassas ciltler için önerilir. Beyaz kalıntı bırakabilme ihtimali olsa da, birçok marka bu etkiyi azaltan formüller geliştirmiştir. Mineral filtreli ürünlerin tercih edilmesi, cilt bariyerini korurken daha nazik bir koruma sağlamayı amaçlar.
SPF, yani Sun Protection Factor (Güneş Koruma Faktörü), bir güneş kreminin UVB ışınlarına karşı ne derece koruma sağladığını gösteren ölçü birimidir. Örneğin, SPF 30 değerine sahip bir ürün, cildin güneşten yanmasına neden olan UVB ışınlarına karşı yaklaşık 30 kat daha fazla koruma sağlayabilir. SPF değeri yükseldikçe koruma oranı da artar, ancak hiçbir ürün %100 koruma sunmaz. Bu nedenle, ürünün düzenli aralıklarla yeniden uygulanması büyük önem taşır. Bu yazıdaki bilgiler teşhis veya tedavi yerine geçmez.