Egzama; ciltte kuruluk, kaşıntı, kızarıklık ve zaman zaman kabuklanma ile ortaya çıkan, kronik seyirli bir cilt hastalığıdır. Bu durum, özellikle mevsim geçişlerinde, stres altında ya da alerjik reaksiyonlarla tetiklenebilir. Egzama tedavisinde en sık başvurulan yöntemlerden biri, sağlık profesyoneli önerisiyle uygun kremlerin düzenli şekilde kullanımı olabilir. Egzama kremleri, cilt bariyerinin güçlenmesine, tahrişin yatışmasına ve kaşıntının azalmasına katkı sağlayabilir. Bu ürünler, reçeteli ya da reçetesiz olarak alınabilir ve egzamanın türüne ile belirtilerin yoğunluğuna göre farklılık gösterebilir. Egzama ciltte tekrarlayıcı bir karakter taşıdığı için tedavi kadar korunma amacıyla da kremlerden destek alınır.
Egzama kremleri, cildin iltihaplı ve tahriş olmuş bölgelerinde kısa sürede rahatlama sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Bu ürünler; kaşıntı, kızarıklık, pullanma ve kuruluk gibi yaygın belirtilerin azalmasına yardımcı olurken, cilt bariyerinin onarılmasına katkı sağlayabilir. İçerdikleri aktif bileşenler sayesinde egzama ataklarını hafifletir ve yeni atakların oluşmasını engellemeye yardımcı olur. Aynı zamanda nem kaybını önleyerek cildin doğal yapısını korur. Egzama kremlerinin başlıca faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Ciltteki kaşıntı ve tahrişi yatıştırır.
Kızarıklık ve iltihap görünümünü azaltır.
Kuruyan, çatlayan cilt yüzeyini nemlendirerek onarır.
Egzama kaynaklı pullanma ve kabuklanmayı hafifletir.
Düzenli kullanımda cildin doğal bariyerini güçlendirir.
Ciltteki yanma hissini azaltır ve konfor oluşturur.
İçeriklerinde sıkça bulunan maddeler şöyledir:
Pantenol: Cildi nemlendirir ve yenilenmesini destekler.
Seramidler: Cilt bariyerini güçlendirerek nemin hapsolmasına yardımcı olur.
Çinko oksit veya çinko pirition: Antibakteriyel ve yatıştırıcı etkiler barındırır.
Aloe vera, calendula, papatya özleri: Doğal yatıştırıcılardır.
Shea, jojoba yağı gibi yağlar: Derin nemlendirme olanağı tanır.
Gliserin ve vazelin: Ciltte koruyucu bir tabaka oluşturarak nem kaybını önler.
Kullanıcılar için en etkili sonuçlar, hem cilt tipine hem de egzamanın şiddetine uygun içeriklerin tercih edilmesiyle elde edilir. Özellikle hassas ciltlerde parfüm ve alkol içermeyen formüller önerilir. Bu kremler yalnızca cilt bariyerini yenilemekle kalmaz, aynı zamanda nemi koruma yeteneğini artırarak kuruluğun önüne geçer. Antienflamatuar içeriklerle formüle edilen bazı egzama kremleri, iltihabı azaltma görevini de üstlenir. Bu sayede hem kızarıklık hem de kaşıntı gibi şikayetlerde ciddi bir azalma görülür. Aynı zamanda enfeksiyon riskini azaltan antiseptik içeriklere de sahip olabilirler. Bazı ürünler kortikosteroid içerirken, bazıları tamamen doğal ya da bitkisel formüllerle geliştirilmiştir. Cilt tipi, altta yatan neden ve egzamanın yerleşim bölgesi, en uygun kremi seçerken dikkat edilmesi gereken faktörler arasındadır. Sonuç olarak, Egzama için krem kullanımı, hem tedaviye destekleyici hem de önleyici bir işlev taşıyabilir.
Egzama için kullanılan kremlerden maksimum verim alabilmek adına doğru uygulama tekniklerini bilmek oldukça önemlidir. Egzama bulunan bölgenin öncelikle temiz ve kuru tutulması önemlidir. Eller temizlenip kurutulduktan sonra, krem ince bir tabaka halinde sürülmeli ve nazikçe yayılarak uygulanmalıdır. Uygulama sonrasında eller tekrar yıkanmalı ve özellikle göz çevresi gibi hassas bölgelerden kaçınılmalıdır.Egzama için krem kullanımı, doktorun önerdiği sıklıkta yapılmalı ve gereğinden fazla uygulanmamalıdır.
Bazı ürünler günde bir kez, bazıları ise sabah-akşam kullanılmak üzere reçetelendirilir. Aynı zamanda nemlendirici ürünlerin, tedavi kremlerinden en az 20-30 dakika sonra uygulanması önerilir. Bu sayede aktif maddeler cilde daha iyi nüfuz edebilir. Özellikle el egzama kremleri gün içerisinde sık sık kullanıma ihtiyaç duyulan bölgeler için geliştirilmiştir. Krem uygularken nazik davranmak, tahrişi önlemek açısından önem taşır.
Egzama tedavisinde kullanılan kremler, içeriklerine, etki mekanizmalarına ve kullanım alanlarına göre çeşitli gruplara ayrılır. Egzama kremi çeşitleri, öncelikle kortizonlu ve kortizonsuz olarak sınıflandırılır. Kortizon içeren kremler, iltihaplı ve ileri seviyede kaşıntılı egzama durumlarında hızlı sonuç verir. Uzun süreli kullanımda ciltte incelme gibi yan etkilere yol açabileceği için, bu ürünler mutlaka doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
Kortizonsuz ürünler ise genellikle hafif şikayetlerde, çocuklarda ya da günlük bakımda tercih edilir. Bunun dışında antibiyotikli egzama kremleri, ikincil enfeksiyon riskine karşı koruma oluşturur. Bitkisel içerikli ürünler, hassas cilt yapısına sahip kullanıcılar için daha doğal bir seçenek olabilir. Ayrıyetten yalnızca belirli bölgeler için formüle edilmiş özel ürünler de vardır. Örneğin, bebek egzama kremi, nazik formülüyle bebeklerin cildine özel olarak geliştirilmiştir.
Piyasada egzama tedavisine yönelik pek çok ürün bulunurken, bazıları içerikleri ve etkileri bakımından öne çıkar. Egzama için en etkili kremler, cilt bariyerinin güçlenmesine, kaşıntının hafiflemesine ve uzun süreli korumaya katkı sağlayabilecek formüllere sahiptir. Örneğin, pantenol, çinko, niasinamid ve seramid içeren ürünler cildin nem dengesini korur ve tahrişi azaltır. Hekimlerin sıklıkla önerdiği kortizonlu kremler arasında hidrokortizon, mometazon veya betametazon içeren ürünler yer alır.
Bu kremler, özellikle akut alevlenme dönemlerinde kısa süreli kullanım için etkilidir. Bununla birlikte, bitkisel egzama kremi arayanlar için aloe vera, papatya yağı, calendula ve shea butter içeren ürünler hem nemlendirici hem yatıştırıcı etki gösterir. El, yüz, saç derisi veya vücut gibi farklı bölgeler için özel formülasyonlar da mevcuttur. En iyi etki için kişinin egzama tipi ve şiddeti göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.
Egzama yalnızca ellerde ya da yüzde değil, saç derisinde de görülebilir. Bu nedenle, kafa derisi için özel olarak geliştirilmiş egzama şampuanları, kaşıntı, pullanma ve kızarıklık gibi belirtileri hafifletmek için önemli rol oynar. Bu tür şampuanlar, genellikle sülfat, paraben ve parfüm içermeyen nazik formüllere sahiptir. Cilt bariyerini bozmadan temizlik sağlayan bu ürünler, aynı zamanda iltihap giderici ve mantar karşıtı içeriklerle desteklenebilir.
Özellikle çay ağacı yağı, çinko piritiyon, ketokonazol ve salisilik asit içeren formüller, kepeklenme ve tahriş problemlerine karşı etkilidir. Saç derisi egzaması yaşayan bireylerde düzenli ve doğru şampuan kullanımı, tedavi sürecine katkı sağlayabilir. Bu ürünler genellikle haftada 2-3 kez kullanılır ve sonrasında durulama aşaması dikkatle yapılmalıdır. Gözle teması önlemek ve saçta kalıntı bırakmamak için ürünün kullanım talimatlarına uygun davranılmalıdır.
Piyasada egzama tedavisine yönelik geliştirilmiş çok sayıda krem markası bulunur ve her biri farklı cilt tipleri ve egzama türlerine hitap edecek şekilde formüle edilmiştir. En bilinen egzama krem markaları arasında hem reçeteli hem de reçetesiz satılan ürünler yer alır. Örneğin, Bepanthol Derma, hafif egzama şikayetlerinde kullanılan nemlendirici etkili bir üründür. Mustela Stelatopia, bebek egzaması için formüle edilmiş, hassas ciltlere uygun bir seçenektir. La Roche-Posay Lipikar Baume gibi markalar, dermatolojik olarak test edilmiş güçlü nemlendirici formüllerle öne çıkar.
Daha medikal çözümler sunan Advantan, Elidel, Protopic gibi reçeteli kremler ise dermatolog kontrolünde kullanılmalıdır. Bunun yanında CeraVe, Eucerin, Bioderma Atoderm, Aveeno gibi markalar da egzamalı ciltlere uygun nemlendirici bakım ürünleriyle dikkat çeker. Kimi markalar kortikosteroid içerirken, kimileri bitkisel ve doğal içeriklerle daha nazik bir bakım olanağı tanır. Kullanıcılar kendi cilt hassasiyetine ve egzama düzeyine göre seçim yapmalı, gerekiyorsa dermatolog önerisi almalıdır.
Hangi markanın daha etkili olduğunu belirlemek kişisel deneyimle şekillenebilir çünkü her cilt aynı ürüne aynı tepkiyi vermez. Markaların içerik yapıları, dermatolojik test geçmişi ve alerjen içermeme durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle çocuklar ve bebekler için geliştirilmiş özel ürünler, yetişkin ürünlerinden farklı formüller barındırır. Uzun vadeli kullanım planı olanlar için parfümsüz, alkolsüz, koruyucu içermeyen ürünlere öncelik verilmesi tavsiye edilir.
Egzama krem fiyatları; markaya, içerik yoğunluğuna, formül tipine (reçeteli/reçetesiz) ve ürünün ambalaj boyutuna göre büyük farklılıklar gösterebilir. Bazı markalar büyük ambalaj boyutlarıyla avantaj sağlarken, bazıları yalnızca eczane zincirlerinde satışa sunulduğundan fiyat aralığı sabit kalabilir. Özellikle uzun süreli kullanımda ekonomik büyük boy ambalajlar tercih edilebilir. Aynı zamanda bitkisel içerikli egzama kremleri bazı durumlarda daha uygun fiyatlı alternatifler olarak değerlendirilebilir. Fakat hangi ürün olursa olsun, fiyat/performans dengesini iyi gözlemlemek gerekir. Dermatoloğun önerdiği ürünlerde fiyattan çok etkinliğe odaklanmak daha sağlıklı olacaktır. Bahsedilen ürünleri kullanmadan önce sağlık personeline danışmayı unutmayın!